Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde ekonomik göstergelerde yaşanan artışlar Türkiye’nin gündemini meşgul etmeye devam ediyor. Son beş yılda, özellikle dolar kuru, faiz oranları, altın ve akaryakıt fiyatlarında görülen artışlar, vatandaşların geçim derdini daha da artırdı.
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 24 Haziran 2018 seçimleri öncesinde verdiği ekonomik vaatler, geçtiğimiz yıllarda gerçekleşen büyük artışlarla karşılanmadı. 28 Mayıs 2023 seçimlerinden sonra mazot fiyatları yüzde 126, dolar kuru yüzde 97 ve gram altın fiyatları yüzde 59 artış gösterdi. Politika faizleri ise yüzde 8,5’ten yüzde 45’e yükselerek rekor seviyeye ulaştı.
Türkiye’de ekonomik göstergelerin olumsuz yönde ilerlediği görülüyor. Özellikle dolar kuru, akaryakıt fiyatları ve altın gibi önemli göstergelerde yaşanan artışlar, vatandaşların alım gücünü ciddi şekilde etkiledi. Haziran 2018’den bu yana dolar kuru yaklaşık 6 kat, gram altın fiyatları ise 10 kat artarken, mazot ve benzin fiyatları da 28 Mayıs 2023 seçimlerinden sonra iki katını aşan bir artış gösterdi.
31 Mart Seçimlerinden Sonra Altın Yükselişi
Ekonomideki bu olumsuz tabloya rağmen, 31 Mart 2024 yerel seçimleri öncesinde iktidar ve muhalefet partileri çeşitli vaatlerle vatandaşların oyunu almaya çalışıyor. Ancak geçim derdi, seçim kampanyalarında önemli bir yer tutuyor.
Faiz oranları da son yıllarda önemli bir artış gösterdi. TCMB’nin politika faizi, Haziran 2018’de yüzde 17,75 iken, 28 Mayıs 2023 seçimlerine yaklaşırken yüzde 8,5’e gerilemişti. Ancak sonrasında yaşanan ekonomik dalgalanmalarla bu oran yüzde 45’e kadar yükseldi.
Dolar kuru da ekonomideki belirleyici faktörlerden biri haline geldi. Haziran 2018’de ortalama 4,6 lira olan dolar kuru, 28 Mayıs 2023’te 15,6 liraya yükselmişti. Ancak sonrasında yaşanan artışlarla birlikte, Şubat 2024’te ortalama dolar kuru 30,7 liraya çıktı. Bu da Haziran 2018’den bu yana dolar kurunda yaşanan artışın yüzde 567’ye ulaştığını gösteriyor.
Altın Fiyatlarında Yükseliş Ekonomiyi Nasıl Etkileyecek
Akaryakıt fiyatları da ekonomik zorlukların bir göstergesi olarak öne çıkıyor. Mazot ve benzin fiyatları, 2018’den bu yana ciddi bir artış gösterdi. Özellikle 28 Mayıs 2023 seçimlerinden sonra yaşanan artışlarla mazot fiyatları yüzde 126, benzin fiyatları ise yüzde 105 arttı. LPG fiyatlarında da benzer bir artış gözlendi.
Gram altın fiyatlarındaki artışlar da dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle birlikte gram altının fiyatı adeta coştu. Haziran 2018’de 191 lira olan gram altın fiyatı, Mayıs 2023’te bin 275 liraya yükseldi. Şubat 2024 itibarıyla ise 2 bin 32 liraya ulaştı. Bu da gram altının fiyatında yaşanan artışın yüzde 964 olduğunu gösteriyor.
Tüm bu veriler, Türkiye’nin ekonomik olarak zorlu bir süreçten geçtiğini ve vatandaşların geçim sıkıntısıyla karşı karşıya kaldığını gösteriyor. Gelecek için ise ekonomideki bu olumsuz trendin nasıl düzeltileceği ve vatandaşların yaşam standartlarının nasıl yükseltileceği önemli bir soru olarak öne çıkıyor.
