Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN), bilim dünyasını kasıp kavuran heyecan verici bir projenin kapılarını aralıyor: Geleceğin Dairesel Çarpıştırıcısı (FCC). Bu devasa parçacık hızlandırıcı, evrenin bilinmeyen yüzde 95'ini keşfetme potansiyeline sahip. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nı (LHC) geride bırakacak olan FCC, CERN'in önümüzdeki yıllardaki en büyük girişimlerinden biri olacak.
FCC, Fransa ve İsviçre toprakları altından geçerek, şu anda bilinen en büyük ve güçlü parçacık hızlandırıcısı olan LHC'nin üç katı uzunluğunda olacak. Temel prensipleri, parçacıkları hızlandırıp bir halka içinde çarpıştırmak olan bu sistem, bilim insanlarının evrenin yapı taşlarını anlamak için sınırları zorlamasını sağlayacak.
2012'de Higgs bozonunun keşfi gibi önemli başarılar elde eden LHC'nin ömrünün 2040'a kadar sürmesi bekleniyor. Ancak daha güçlü ve verimli bir hızlandırıcı olan FCC, bilim insanlarının daha önce sadece teoride var olduğu düşünülen parçacıkları gözlemlemelerini sağlayabilir. 
Devasa Boyutlarda: LHC'nin Üç Katı Büyüklüğünde Yeni Bir Hızlandırıcı
Bilim dünyası için büyük bir soru işareti olan evrenin yüzde 95'lik kısmının doğası, FCC'nin yardımıyla aydınlatılmaya çalışılacak. Karanlık enerji ve karanlık madde gibi gizemli kavramlar, hala çözülmesi gereken temel sorunlar arasında yer alıyor. Ayrıca, evrende neden bu kadar az antimadde bulunduğu da henüz tam olarak anlaşılamamış bir başka konu olarak duruyor.
CERN'in hedefi, FCC gibi devasa projelerle parçacıkları inceleme yeteneğini artırarak bu temel sorunlara ışık tutmak ve insanlığın bilgi birikimini geliştirmektir. FCC'nin hayata geçirilmesi için 23 CERN üyesi ülkenin 2028'de vereceği karar bekleniyor. Eğer projeye onay verilirse, inşaat 2033'te başlayacak ve ilk aşamasının maliyeti 17 milyar doları bulacak. 
FCC'nin 17 Milyar Dolarlık Başlangıç Aşaması
FCC'nin tamamlanmasıyla, insanlık büyük bir adım atmış olacak. 100 trilyon elektronvolt çarpışma enerjisi hedefleyen FCC, LHC'nin rekorunu kırarak maddenin derinliklerine daha da inebilecek. Bu devasa yapı, Cenevre Gölü'nün en az 100 metre altından geçerek, 90,7 kilometre uzunluğunda bir tünel olacak.
Bu devasa proje beraberinde yüksek maliyetler getiriyor ve bazı çevreler tarafından eleştiriliyor. 20 milyar euroya mal olması beklenen FCC'nin bu kaynağın iklim krizi gibi acil sorunlara harcanması gereken yerlerden alınması gerektiği düşünülüyor.
FCC gibi projeler bilim dünyasına büyük umutlar vaat ediyor. Evrenin sırlarını çözmek ve insanlığın bilgi birikimini genişletmek için önemli bir adım olan bu devasa hızlandırıcı, gelecek nesiller için heyecan verici keşiflere kapı aralıyor.
