Neden fitre verilir ve amacı nedir? Ramazan ayının sonunda, İslam alemi için önemli bir ibadet olan fitre, şükran ve yardımlaşmanın bir ifadesidir. Fitrenin asıl amacı, fakirlere destek olmak ve onların bayram sevincine katkıda bulunmaktır. Bu ibadet, zengin Müslümanların, belirli kimselere yardım etmesi gereken vacip bir sadakadır. Hz. Peygamber’in sünnetiyle sabitlenen bu uygulama, toplumsal dayanışmayı pekiştiren manevi bir köprü görevi görür. Fitre, aynı zamanda bir temizlik ve arınma aracı olarak da değerlendirilir.
Fitre Nedir?
Ramazan ayının sonunda Müslümanların karşılaştığı önemli ibadetlerden biri de fitre yani fıtır sadakasıdır. Fitre, insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutmanın bir şükrü olarak, dinen zengin sayılan ve Ramazan ayının sonuna yetişen Müslümanların belirli kimselere vermesi gereken bir sadakadır. Bu ibadetin detayları ve amacı, İslam alimlerince geniş bir şekilde ele alınmıştır.
Fitre, İslam dininde önemli bir yere sahiptir ve sünnetle sabit olan bir ibadettir. Her Müslüman, kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu küçük çocuklar adına fitre vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber, fitrenin köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her Müslümana gerektiğini ifade etmiştir. Fitrenin verilme zamanı genellikle Ramazan Bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce verilmesi daha faziletli kabul edilir. Şâfiî mezhebine göre ise, bayramın birinci gününün gün batımından sonra fitre vermek haramdır; ancak Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir.
Fitrenin asıl amacı, toplum içindeki fakir ve muhtaç kişilere destek olmak ve onların bayram sevincine ortak olmalarını sağlamaktır. Fıtır sadakası, bir fakirin yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması suretiyle, bayram sevincine katılmasına yardımcı olmayı hedefler. Bu bağlamda, fıtır sadakasının miktarı, kişinin bir günlük normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktar olarak belirlenir.
Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, bir günlük iki öğün normal gıda ihtiyacı göz önünde bulundurulur. Fıtır sadakası, dinen zengin sayılan kişilerden alınır ve yine dinen zengin olmayan fakirlere verilir. Bir fakire verilebileceği gibi, fitreler birden fazla fakire de dağıtılabilir. Ancak önemli olan, bir kişiye verilen miktarın bir fitreden az olmamasıdır. Fitre, aile bireyleri arasında dahi olsa, yakın akrabalara verilemez.
Fitre, Ramazan ayının manevi atmosferini taçlandıran ve Müslümanların fakirlere yardım etme sorumluluğunu hatırlatan önemli bir ibadettir. Toplumsal dayanışmayı ve birlik duygusunu pekiştiren bu pratik, aynı zamanda fakirlerin toplum içindeki yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlar. Fitre, İslamiyet’in sosyal adalet anlayışının bir tezahürü olarak, her yıl Ramazan ayının sonunda Müslüman toplulukları tarafından titizlikle yerine getirilen bir görevdir.
