Avrupa Birliği öncülüğünde gerçekleşen “Ufuk Avrupa Projesi” tarafından hedef 2030 olmak üzere 100 ayrı şehrin “karbon nötr” hale gelmesini temel alan “UP2030” isimli projenin hayata geçirilmesi planlanıyor. UP2030 adlı proje kapsamınca içlerinde İstanbul’un da bulunduğu, farklı ülkelerden 11 adet pilot şehir saptandı. Avrupa merkezli yola çıkan bu projenin, İstanbul üzerindeki karbon nötr hedef noktasını ise ODTÜ’nün teknolojik yayından çıkacak ok belirleyecek!
Diğer bir ifadeyle ODTÜ, bu projenin İstanbul üzerinde hayata geçirilmesi ile alakadar olacak ve bu noktada kendi geliştirdiği yapay zeka teknolojisiyle projeye maksimum seviye desteğini sunacak.
İstanbul’u Karbon Nötr Bir Şehir Haline Getirmek Neden Önemli?
Projeye göre planlanan diğer şehirler de dahil olmak üzere İstanbul’u karbon nötr hâle getirmek, oldukça büyük bir önem taşıyor. Bunun temelinde aslında daha sağlıklı ve konforlu bir yaşam modeli yer almaktadır. Konuyla ilgili habere kulak veren vatandaşların akıllarına ilk takılan ise “Karbon nötr nedir?” sorusunun cevabı…
Önemini anlatabilmek için “nedir” sorusuna cevabı vermek gerekiyor. Karbon nötr; hem işletmelerin hem de bireylerin enerji tüketimi, ulaşım, üretim, eğlence, yemek vb. gereksinimlerinin karşılanması amacıyla atmosfer üzerine salınan karbondioksite miktarca eşdeğer olan karbondioksiti, farklı farklı yollar kullanarak dengeleme demektir. Bu anlamda karbon nötr için önem taşıyan hususlar arasında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve enerji verimliliği dikkat çekiyor.
Karbon nötr, tam da bu tanımından ileri gelerek hem iklim değişikliklerinin etkilerinin minimize edilebilmesi hem de küresel ısınmanın azaltılabilmesi konularında hayata geçirilmesi oldukça önemli bir projeyi ifade etmektedir.
Karbon Nötr Hedefinde Odtü İmzalı Yapay Zekâ Teknolojisinin Yapacakları…
Avrupa Yeşil Anlaşması ile 2050 yılında iklim nötr hedefine ulaşılması belirlenmişti. Bu hedefe bağlı kalarak ODTÜ-GÜNAM (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Güneş Enerjisi Uygulama ve Araştırma Merkezi), yapay zeka modelleri geliştirerek güneşten elde edeceği enerjiyi etkili biçimde kullanmanın yollarını tespit etmeyi planlıyor.
Buna ek olarak, geliştirilecek yapay zeka modelleri aracılığıyla ulaşılması planlanan parametreler; binaların enerji tüketim ve performanslarının değerlendirilebilmesi ve iklim değişikliklerine bağlı olarak enerji tüketiminde yaşanacak olası değişimlerin hesaplanabilmesi olarak ifade edilebilir.
UP2030 projesi kapsamında ODTÜ Proje Yürütücüsü rolündeki Prof. Dr. İpek Gürsel Dino’nun konuya ilişkin söylemine göre; yapay zeka teknoloji modelleri olmadan şehirde bulunan binaların her birini, eksiksiz şekilde değerlendirmek mümkün olamamaktadır. Profesör bu görüşüne ek olarak, binaların enerji performans ve verimliliklerini iyileştirme sağlayabilmek için yapay zeka aracılığıyla bu cisimlerin bilgisayar ortamında hızlı ve analitik bir testten geçirilmesi ve karar mekanizmalarının test edilebilmesi gerektiğini ifade etti.
Proje ile Ulaşıma Yönelik Yapay Zeka Modelleri De Geliştirilecek
UP2030 adlı proje, enerji tabanlı geliştirme metotlarına büyük önem vermekle beraber öte yandan ulaşım alanına dair çözümleri de geliştirmeyi hedef almış durumda! Bu kapsamda ulaşım soru ve sorunlarını ortadan kaldıracak yapay zeka teknolojileri de geliştirilecek.
Şehirlerde mobilite kaynaklı olan karbon salınımının en aza indirilebilmesi için scooter ve elektrikli bisikletlerin kullanılabilirliğini ön plana çıkaracak ve oranca artıracak çalışmalar sürdürülecektir. Bu hedefi güçlendirecek planlamalar ise bir yandan şarj istasyonları optimizasyonu bir yandan da söz konusu istasyonların enerji kaynağını güneşten üretebilmesi konularını kapsıyor.
Sonuç olarak ise elektrikli araçlar, yenilenebilir enerji ile beslenebildiğinde şehirlerde ulaşım kaynaklı ortaya çıkan karbon salımının azaltılması mümkün olabilecek; karbon nötr hedefi doğrultusunda büyük bir katkı elde edilecektir.
