Eleştiri, hemen hemen herkes tarafından olumsuz algılanan bir kelimedir. Çünkü genelde eleştiri yapan insanlar olumsuz gördüklerini mevzu ederler. İnsan ilişkilerinde ki öfke, üzüntü, memnuniyetsizlik, eş zamanlı değişen beklenti halleri vb. Olumsuz duyguları dışa vurmanın en yıkıcı yollarından biri hangi konuda ne hissettiğinizi ve neye ihtiyacınız olduğunu şikayet diliyle anlatmak, olumsuz duygularımızı karşımızdakinin karakterinde ki bir eksiklik olarak ifade etme halimizi eleştiri olarak tarifliyoruz. Halbu ki eleştiri, bir konuyla alakalı olumlu yada olumsuz bütün düşünceleri kapsar. Bir düşüncenin eleştirilmesi, sizin eleştirildiğiniz anlamına gelmez. Çünkü siz bir düşünce değilsiniz. Eleştiriyi kişiselleştirmemeyi başardığınızda eleştiri sizin için sorun olmaktan çıkar. Sandwıch metodu herhangi bir kişiyi olumsuz manada eleştirmek istediginizde kullanabileceğiniz basit ancak etkili bir metoddur. Sandwıch metodunda;
- Önce olumlu bir açılış cümlesi kurulur.
- Sonra eleştiri yapılır.
- Ve iyi bir cümle ile son verilir
Örneğin; her sabah işe geç kalan bir çalışana, “senin bu sorumsuz davranışlarından bıktım. Ya işe zamanında gel, yada kovulursun” dediğinizde belki kişinin bundan sonra işe zamanında gelmesini sağlayabilirsiniz. Ancak verimli çalışmasını sağlamadığınız kesindir. Bununla birlikte sandwıch metoduyla eleştiri yaptığınızda ise zamanında gelmesini sağladığınız gibi verimli çalışmasını da sağlayabilirsiniz.
Şimdi aynı olaya bir de sandwıch metoduyla bakalım. Eleştirilmiz söyle olacak; “Senin bu kurumda çalışmaya başladığından beri kuruma sağladığın ek gelir ve oluşturduğun ekip ruhu motivasyonumuzu arttırıyor. Bununla birlikte sabahları mesaiye daha erken gelmen diğer personeller açısından örnek teşkil edeceğinden dolayı daha dikkatli olmanı istiyorum. Performansın her geçen gün bizi daha da mutlu ediyor.” Böyle bir eleştirinin akabinde kişi savunmaya geçmeyecek hatta daha dikkatli olacağını söyleyecektir. Ancak birinci söylemde muhtemelen bir savunma yapacaktır. Sandwıch metodunda geçen bununla birlikte ifadesi çok önem arz eder. Bu iki kelimenin yerine ama kelimesi kullanılırsa eleştiri bütün etkisini kaybedecektir. Çünkü ama kelimesi kendinden kendinden önce söylenenlerin realite olmadığını, formalite icabı seni kırmamak için söyledim imajını yaratır. Şu cümleye dikkat edin “Ameliyat çok iyi geçti ama hastayı kaybettik.” Burada amadan önce kullanılan cümlenin bir öneminin olmadığı ortadadır. Bununla birlikte ise başlangıçta söylemiş olduğumuz cümlenin doğru olduğunu ancak eklenmesi gereken bazı şeyler olduğunu belirtir. Herhangi bir insanla konuşurken de o kişiye katılmadığımız bazı düşünceler varsa bu yöntemi kullanabilirsiniz. Yani “Söylediklerinizin bazılarına katılıyorum bununla birlikte katılmadığım şu noktalar var” dediğiniz zaman kişinin düşüncelerini toptan reddetmemiş olursunuz. Çok basit ancak etkili bir eleştiri yöntemidir.
Tüm insan ilişkilerinde, neyden rahatsız olduğumuz ve neye ihtiyaç duyduğumuz konusunda daha anlaşılır olmak ve tüm iletişim kazalarına karşı bir rehberlik aracı olması açısından, çatışmalarımızın başlama şiddetini etkileyen ve yönetemediğimiz bir hale dönüştüren tüm hal ve tutumlardan sıyrılabilmek ümidiyle..
