Anayasa Mahkemesi (AYM), aday memurların görev süreleri içinde “hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumlar” gerekçesiyle ilişiklerinin kesilmesini öngören kanun hükmünü iptal etti. Karar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 56. maddesinde yer alan ifadelerin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle alındı.
Resmi Gazete’de yayımlanan kararla birlikte, kamu görevlilerinin memuriyete geçiş sürecinde karşı karşıya kaldığı belirsizlikler ve idarenin geniş yorum yetkisi yargı denetimine takıldı.
İtiraz Ankara Bölge İdare Mahkemesi’nden Geldi
İptale konu olan başvuru, aday memurluktan ilişiği kesilen bir kişinin açtığı davada görev yapan Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi tarafından yapıldı.
Mahkeme, Devlet Memurları Kanunu'ndaki "... hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları..." ifadesinin hangi davranışları kapsadığına dair somut bir ölçüt bulunmadığını belirterek bu durumun hukuki belirsizlik yarattığına ve keyfi uygulamalara açık olduğuna dikkat çekti. Bu gerekçelerle Anayasa Mahkemesi’ne başvuruldu.
AYM: Keyfiliğe Yer Yok, Kurallar Net Olmalı
AYM, itirazı değerlendirirken temel hakları sınırlayan yasal düzenlemelerin belirli, ulaşılabilir ve öngörülebilir olması gerektiğini vurguladı. Kararda şu ifadeler öne çıktı:
“Bir kanun hükmünün muhataplarının hangi eylemin disiplin suçu teşkil ettiğinin ve bu eyleme bağlanan yaptırımın ne olduğunun açıkça öngörülebilmesi gerekir.”
Mahkeme, mevcut düzenlemede ilişik kesmeye neden olacak davranışların kapsamı, niteliği ve işlem şeklinin belirsiz olduğunu ve bu durumun hukuki güvenlik ilkesini ihlal ettiğini belirtti. Bu nedenle ilgili kuralın Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmedildi ve iptaline karar verildi.
Hüküm 9 Ay Sonra Yürürlüğe Girecek
Anayasa Mahkemesi, iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti. Bu süre içinde ilgili kamu kurumlarının, aday memurlara yönelik disiplin işlemlerini açık ve denetlenebilir ölçütlerle düzenleyen yeni bir yasal çerçeve hazırlaması bekleniyor.
Uzmanlar, bu süre zarfında idarelerin mevcut uygulamalarda dikkatli olması gerektiğini, aksi takdirde yeni iptaller ve dava süreçleriyle karşılaşılabileceğini belirtiyor.
