İstanbul Rumeli Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. İbrahim Yüksel, depremin her zaman en önemli gündem maddelerinden biri olduğunu belirterek, depreme dayanıklı yapıların inşa edilmesinin hayati bir önlem olduğunu vurguladı. Yüksel, yalnızca yeni yapılan binaların değil, mevcut yapıların da deprem yönetmeliğine uygun hale getirilmesi gerektiğine dikkat çekti.

Var Olan Yapılar İçin İki Temel Çözüm: Güçlendirme mi, Yıkım mı?

Prof. Dr. Yüksel, mevcut binaların depreme dayanıklı olup olmadığını belirlemek için performans analizleri yapılması gerektiğini ifade etti. Eğer bina yönetmelik kriterlerine uygun değilse, iki temel çözüm yöntemi bulunuyor:

  1. Güçlendirme:

    • Avantajları: Daha az maliyetli, mevcut yapının korunmasını sağlar.
    • Dezavantajları: 12 ila 24 ay sürebilir, yapı boşaltılmalıdır, iç ve dış mekanlarda daralma yaşanabilir.

  2. Yıkım ve Yeniden İnşa (Kentsel Dönüşüm):

    • Avantajları: Deprem yönetmeliğine uygun, daha güvenli yeni binalar inşa edilir.
    • Dezavantajları: Sürecin uzun sürmesi, kira desteğinin yetersiz kalması ve hak sahiplerinin beklentilerinin süreci uzatması.

Hak Sahipleri İçin Sunulan Destekler Yeterli mi?

Kentsel dönüşüm kapsamında devlet ve belediyeler, hak sahiplerine kira ve maddi destek sunuyor.

  • 2025 yılı itibarıyla merkezi yönetim bağımsız bölüm başına 6.500 TL kira desteği sağlıyor.
  • İstanbul Büyükşehir Belediyesi, kira desteğini 10 bin TL’ye kadar çıkarıyor.
  • Devlet, konut ve iş yerleri için hibe ve kredi desteği de sunuyor.

Ancak büyük şehirlerde bu desteklerin yetersiz kaldığını vurgulayan Yüksel, sürecin daha etkili işlemesi için ek finansal çözümler üretilmesi gerektiğini ifade etti.

Kentsel Dönüşümde Karşılaşılan Sorunlar

  • Hak sahipleri, aynı kat ve cephede yer almak istemesi süreci uzatıyor.
  • Müteahhitler, maliyetleri karşılamakta zorlanabiliyor ve bu da kaliteyi düşürebiliyor.
  • İnşaat sürecinin uzun sürmesi, hak sahiplerinin maddi yükünü artırıyor.

Depreme Dayanıklı Şehirler İçin Öneriler

  • Hak sahiplerine daha fazla maddi destek sağlanmalı.
  • İmar yasaları revize edilerek kat sayıları artırılmalı.
  • Müteahhitlerin denetimi sıkılaştırılmalı.
  • Yapı denetim sistemleri kusursuz işletilmeli.

Kentsel dönüşüm ve güçlendirme süreçlerinin etkin bir şekilde yönetilmesi için devlet, yerel yönetimler, müteahhitler ve hak sahiplerinin iş birliği içinde hareket etmesi gerektiği vurgulanıyor.