NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafından gerçekleştirilen gözlemler, Güneş’e benzeyen genç bir yıldızın çevresinde suyun varlığını ortaya koydu. Johns Hopkins Üniversitesi’nin liderliğinde yürütülen çalışmada, Dünya’dan 155 ışık yılı uzaklıkta bulunan HD 181327 adlı yıldız sisteminin toz diskinde su buzu tespit edildi. Bu gözlem, bilim dünyasında Güneş benzeri yıldız sistemlerinin erken evrelerini ve suyun gezegen oluşumundaki rolünü anlamada önemli bir aşama olarak değerlendiriliyor.
HD 181327 sistemi, yalnızca 23 milyon yıl yaşında. Bu özelliğiyle, henüz gezegenlerini oluşturmamış, ancak buna hazırlık yapan genç bir yıldız sistemi olarak dikkat çekiyor. Güneş Sistemi’nin yaklaşık 4,6 milyar yıllık yaşıyla karşılaştırıldığında, HD 181327 adeta Güneş’in bebeklik dönemine karşılık gelen bir evrede bulunuyor. Yıldızın çevresi, gezegen oluşum sürecine işaret eden yoğun bir gaz ve toz diskiyle sarılı durumda.
Araştırmacılar, James Webb teleskobunun yakın kızılötesi spektrografı (NIRSpec) ile toz diskindeki kimyasal izleri inceledi. Bu inceleme sonucunda su buzu, sistemin özellikle dış bölgelerinde yoğunlaştığı şekilde tespit edildi. Yapılan analizlere göre, bu bölgelerdeki su buzu miktarı, toplam kütlenin %20’sinden fazlasını oluşturuyor. Bu yapı, Güneş Sistemi’nin dış kuşaklarında bulunan buzlu asteroit ve kuyruklu yıldız yapılarına benzerlik gösteriyor.
Yıldızın iç bölgelerine yaklaşıldıkça su miktarında belirgin bir azalma gözlemlendi. Bilim insanları bu durumu, yıldızdan yayılan ultraviyole ışınımın buzul yapılarını buharlaştırmasıyla açıklıyor. Özellikle sistemin orta kuşağında neredeyse hiç su izi bulunmaması, bu buharlaşma etkisinin güçlü bir şekilde işlediğine işaret ediyor.
Gezegen Oluşumu İçin Umut Verici Bir İşaret
Çalışmanın başyazarı olan Chen Xie, buzul yapıların gezegen oluşum sürecinde hayati öneme sahip olduğunu vurguladı. Özellikle kayalık gezegenlerin oluşumu sırasında bu tür buzlu yapılar, gezegen yüzeylerine su taşınmasını kolaylaştırabiliyor. Bu durum, yaşanabilir gezegenlerin oluşumu açısından önemli bir olasılık sunuyor.
Ayrıca, HD 181327 sisteminin hâlen aktif bir biçimde şekillendiği de gözlemlerle destekleniyor. Araştırmacılar, diskte süregelen çarpışmalar sonucunda buzlu parçacıkların uzaya saçıldığını tespit etti. Bu süreç, yıldız sisteminin gezegen oluşumuna doğru ilerlemekte olduğunun açık bir göstergesi olarak kabul ediliyor.
Bilimsel Gelişmeler Gelecekteki Gözlemleri Şekillendirebilir
Güneş benzeri bir yıldızın çevresinde ilk kez suyun keşfedilmiş olması, evrenin farklı noktalarında yaşam potansiyeline sahip gezegenlerin oluşabileceğine dair umutları da güçlendiriyor. Bu bulgular, yalnızca HD 181327 gibi sistemleri değil, aynı zamanda Güneş Sistemi dışındaki benzer yapıların detaylı incelenmesini de teşvik edebilir.
